company

Virtual reality in het onderwijs? Alles wat je moet weten over VR! Ontdek ClassVR.

5 oktober 2022

Op de particulierenmarkt wint VR-technologie al jaren aan populariteit. Ook in het onderwijs is virtual reality aan een opmars bezig. In deze blog leggen we je van A tot Z uit wat virtual reality is en hoe jij het kan toepassen in jouw klas of school.

Wat is Virtual Reality?

VR staat voor virtual reality, de letterlijke vertaling betekent ‘virtuele werkelijkheid’. Concreet betekent dit dat je met VR-accessoires een realistische situatie nabootst en met je zintuigen kan waarnemen.

Vaak zijn er accessoires nodig zoals een VR-bril om de omgeving te kunnen waarnemen/horen en een controller - een soort afstandsbediening - om vrij in de omgeving te kunnen bewegen.

“VR klinkt complex” horen we je al denken, maar geen zorgen: het is makkelijker in gebruik dan je denkt. Voor de flexibiliteit in de klas en om niet te veel ruimte in te nemen, raden wij een systeem aan waar je enkel een bril met controller voor nodig hebt zoals ClassVR (zie verder in dit blogartikel).

Wat is de meerwaarde van VR in het onderwijs?

Om misverstanden de wereld uit te helpen: interactieve lesvormen vervangen de reguliere lesmomenten niet, maar ondersteunen jou als leraar/lerares in het bijbrengen en onthouden van de leerstof. Interactieve lesvormen, zoals les geven met VR, helpen om de betrokkenheid van leerlingen te verhogen tijdens de lessen.

Een actievere vorm van lesgeven zorgt voor een hogere betrokkenheid en maakt kinderen aanspreekbaarder voor wat hun leeromgeving hen te bieden heeft. Zo ga je van ‘MOETiveren’ naar intrinsieke motivatie en dat heeft een positieve invloed op kennis absorberen én kennisbehoud.

Met zijn Ervaringskegel / Cone of experience toonde pedagoog Edgar Dale in zijn boek aan dat we maar 10% onthouden van wat we lezen en 90% onthouden van wat we zelf ervaren. Door meeslepende en boeiende persoonlijke ervaringen mee te maken, blijft de lesinhoud via Virtual Reality-lessen langer hangen bij kinderen.

Dankzij VR ga je van "MOETiveren" naar & "mOtiveren".

Lesideeën voor VR in de klas

Er zijn talloze manieren om VR te implementeren in jouw les. Een greep uit mogelijke lesideeën voor kleuter -en lager onderwijs (basisonderwijs):
  • Onderzoek omgevingen met je leerlingen alsof je er zelf echt bent. Wat dacht je van pinguïns op de Zuidpool  ? Of een trip naar de maan, zonder rakket? Of diepzeeduiken om de bodem van de oceaan te bezoeken? Of je reist door de tijd van de ridders en kastelen?
  • Exploreer het menselijk lichaam door het spijsverteringsstelsel in actie te zien, de binnenkant van een bloedvat te onderzoeken of om te ervaren hoe een hart werkt. Het lesmateriaal is (gelukkig) nagemaakt en geanimeerd om kinderen geen nachtmerries te bezorgen. ;)
  • In de lessen biologie kan je dieren in 3D ontdekken en rond hen draaien. Zo kan je met je leerlingen in contact komen met dieren die je normaliter waarschijnlijk nooit in je leven zal zien. Die ene leeuw van dichtbij bekijken? Daar kom je zonder kleerscheuren vanaf!
  • Download gerust onze gratis handleiding ’50 creatieve manieren om VR in de klas te gebruiken’. Zo ontdek je hoe leraars van over de hele wereld VR implementeren in hun lessen.

(Lees zeker onze blog over lesgeven met STEM / STEAM / technologie voor kleuteronderwijs of lager onderwijs).

Ervaringen van leraren met VR

Er zijn talloze manieren om VR te implementeren in jouw les. We geven je graag de ervaringen mee van verschillende leraren over de hele wereld:

  • Idee voor in de kleuterklas rond verhalen lezen (leeftijd: 5-6 jaar):
    Na het lezen van een verhaaltje over een personage dat via een luchtballon in een grot is geraakt, dook lerares Brittany met de kinderen in de VR-wereld. De kinderen ontdekten eerst hoe een luchtballon er van dichtbij uitzag en dachten na hoe deze in de lucht blijft. Daarna nam ze de kinderen via VR naar een grot en werden er vragen gesteld aan hen zoals welke dieren er zouden kunnen leven in deze plek. Op die manier leerden de kinderen hun woordenschat uitbreiden en wekten ze hun nieuwsgierigheid op. 
  • Idee voor de lagere school rond digitale skills (leeftijd: 7-11 jaar):
    De leerlingen van Mark zijn fervente fans van de game Minecraft. Hij maakte met hen een Minecraft-server, waar ze samen nadachten over digitaal burgerschap, hun eigen voetafdruk en het opbouwen van een stad. Met ‘Paint 3D’ haalden ze 3D-objecten uit de game, en voegden ze er zelf teksten en extra objecten aan toe. Die 3D-objecten werden geïmporteerd in ClassVR als 3D-object en werden dan via de VR-bril getoond en besproken. Hierdoor gingen hun digitale skills en geometrisch inzicht er op vooruit. 
  • Idee voor in de lagere school rond taal en de Eerste Wereldoorlog (leeftijd: 10-11 jaar)
    Meester Anthony was van plan zijn cursus te hervormen rond de Eerste Wereldoorlog. Hij gaf de opdracht aan de studenten om een brief vanuit het standpunt van de moedige soldaten in de loopgraven te schrijven. De leerlingen moesten nadenken welke emoties er gepaard zouden gaan in deze brief, en voor de inhoud ervan moesten ze terugvallen op hun zintuigen. Wat zou een soldaat in die tijd zien, horen, ruiken, voelen en eten/proeven? Om hen de meest reële en tastbare ervaring mee te geven, kregen de kinderen een ClassVR-bril met een 360 graden video op van soldaten in de loopgraven. Daarin zoomden ze in op het vuil, de modder, de regen en de ontnuchterende omgeving waarin de soldaten zich toen in bevonden. Ondertussen hoorden de kinderen (nagemaakte) achtergrondgeluiden van de oorlog zoals het geroep op het slagveld en explosies in het oorlogsgebied. Met deze opdracht was de opzet van meester Anthony geslaagd: de kinderen hun woordenschat werd uitgebreid, ze kregen meer inzicht over wat een oorlog inhoudt en kregen ook meer empathie voor de soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog meevochten.
  • Idee voor in de lagere school voor biologie (leeftijd: 10-11 jaar):
    Lerares Gabriella geeft lessen in de biologie en zocht een interactieve manier van lesgeven om haar leerlingen nog meer warm te krijgen voor STEM. Gabriella experimenteerde al even met schorten waar ze organen op kon plakken, maar vond dat niet genoeg. Samen met enkele pedagogen onderzocht ze hoe ze het maximum uit het interactief leren kon halen voor haar lessen. Door te zoeken in de bestaande ClassVR afspeellijsten, vond ze een afspeellijst over het menselijk lichaam. Zo kon ze met behulp van interactieve VR-video’s de werking van de organen uitleggen. Daarna projecteerde ze met de AR-kubus 3D-organen op haar lichaam, die de leerlingen enkel konden zien via de VR-bril. Haar experiment was een succes want zowel de motivatie, de betrokkenheid én de punten van de studenten ging omhoog.
  • Idee voor het kleuteronderwijs over het weer (leeftijd: 4-6 jaar):
    Leraar James legt, net zoals vele andere leraren, de weersomstandigheden uit aan de hand van de 4 seizoenen. Met zijn leerlingen besprak hij op voorhand wat elk seizoen typeert. Met de ClassVR-bril keken ze samen naar 360° foto’s van verschillende seizoenen waarmee ze onderzochten welke eigenschappen ze hadden gezegd of zijn vergeten. Kort daarna volgden er lessen over gewone en extreme weersomstandigheden. Door hen mee te nemen in een tornado of een bevroren kloof besprak de leraar met de leerlingen wat je zou nodig hebben om je te beschermen tegen extreme omstandigheden. Hij maakte met hen een mind map (met tekeningen), die daarna in de taallessen werden gebruikt om te oefenen op woordenschat en om de eerste stappen te zetten naar zinsconstructies en sequenties. De meerwaarde tegenover een video/boek is hier enorm groot, omdat de VR-ervaring verschillende leerdomeinen samenbracht. Kinderen krijgen (hopelijk) nooit te maken met extreme weersomstandigheden, maar hebben het met deze VR-ervaring toch kunnen mee maken vanop de eerste rij.
De biologie les was écht een succes: zowel de motivatie, de betrokkenheid én de punten van de studenten gingen omhoog.
Juf Gabriella - 5de leerjaar

Welke VR-technologie raden wij aan voor scholen?

Na een uitgebreide analyse van de verschillende VR-toestellen raden wij ClassVR van Avantis aan. Een summiere opsomming waarom wij overtuigd zijn van ClassVR:

  • ClassVR, de naam zegt het zelf al, is specifiek gemaakt voor in de klas of in het onderwijs. Via een browser kan je aan klasmanagement doen: je ziet wat elke leerling door haar/zijn bril ziet en op elk niveau van elk kind. Je kan vanaf je browser ook de leerlingen tonen waar ze naar moeten kijken. Ook zie je in een overzicht welke VR-brillen moeten herladen worden en welke niet.
  • De VR-brillen zijn technologisch hoogstaand, kwalitatief en zeer makkelijk in gebruik: ze zijn licht  en bezitten een camera, bewegingssensoren, ingebouwde luidspreker en een microfoon. Met een handig velcrosysteem pas je de bril aan voor de hoofdgrootte van elk kind (of medewerker).   Met de koffer ruim je alles makkelijk en efficiënt op. Deze VR-set is gemaakt om jaren mee te gaan.
  • Alles wat je nodig hebt zit in het ClassVR-pakket.  In de koffer vind je meerdere VR-brillen, controllers om door de ruimte te bewegen, een oplaadstation om je VR-brillen in te laden en op te bergen én een ventilatiesysteem om oververhitting  te voorkomen.

Je kan optioneel ook een Augmented Reality-kubus kopen om 3D-modellen op deze kubus te  projecteren (meer uitleg hieronder). De brillen zijn dus eigenlijk een mix van AR én VR. Het enige wat je nog nodig hebt is een jaarlijkse licentie.

  • Je bestuurt alle VR-brillen vanaf een computer die verbonden is via wifi. Via een browser (zoals bv Chrome) stuur je alle VR-brillen tegelijkertijd of apart aan. 
  • Je kan afspeellijsten maken voor jezelf of je collega’s en kan deze makkelijk hergebruiken voor andere klassen. Er bestaan al heel wat afspeellijsten waar je op kan terugvallen.
     
  • Jij bepaalt de snelheid: je kan aan iedereen die een VR-bril draagt dezelfde VR-content tegelijkertijd tonen of je laat elke student op eigen snelheid  je afspeellijst doorlopen.
  • Er is een grote waaier aan leermiddelen in functie van je leerplan (voor zowel kleuteronderwijs, lager onderwijs, basisonderwijs en secundair onderwijs).

Voor een optimale VR-beleving vind je VR-specifieke content terug:

  • 360° afbeeldingen: met deze foto’s kan je 360 graden draaien in een omgeving. Handig voor de leerlingen die makkelijk afgeleid worden door bewegende beelden of die een eerste VR-ervaring meemaken.
  • 360° video’s: bewegende beelden waarmee je ook kan draaien in je omgeving. Ideaal om dieren in zien te bewegen en kinderen te laten uitleggen wat er verandert in hun omgeving.
  • 3D-modellen en Augmented Reality: objecten/wezens kan je in 3D weergeven en je kan rond deze dieren lopen in Augmented reality. Je kan de leerlingen vragen welke eigenschappen ze aan een dier zien en rond het dier draaien. Je kan deze 3D-modellen op een AR-kubus  projecteren en alle blikken in één richting sturen.
  • VR-lesplannen en -omgevingen: deze lesplannen zijn gemaakt om vrij rond te lopen in bepaalde omgevingen. Zo kan je bv door de loopgraven  van een Wereldoorlog lopen of de oude kastelen ontdekken.
  • Er is een Nederlandstalige ondersteuning: al het materiaal kan opgezocht worden in het Nederlands waardoor je in 1, 2, 3 de juiste leerstof vindt voor jouw leerplan. Er bestaan ook werkbladen voor bepaalde afspeellijsten, maar deze zijn (nog) niet allemaal vertaald naar het Nederlands. 
  • Er komt dagelijks content bij én, voor wie graag nog meer met VR wil experimenteren: je kan ook eigen VR of 360° content maken en uploaden op het platform.
  • Leerlingen kunnen niet alleen leren programmeren, maar leren ook over veel wetenschappelijke en wiskundige thema’s, hebben beter begrip van ruimtelijk bewustzijn, leren over constructies en materiaaleigenschappen, milieuvraagstukken en sociaaleconomische bewustwording.
  • Met ClassVR kan je kinderen in een gesimuleerde wereld plaatsen en hen plekken doen ontdekken die zij in de echte wereld niet kunnen (of hoeven) mee te maken. Hiermee komt er een pak meer empathie (en veiligheid) aan te pas dan in een boek of video.

Vraag gratis een online demo aan en ontdek zelf alle voordelen van dit VR-systeem.

Een stappenplan om aan de slag te gaan met VR: 8 concrete tips

We hebben het al eerder gezegd in deze blog: interactief lesgeven met VR vervangt de reguliere lesmomenten niet. Omdat het om een nieuwe manier van lesgeven gaat, geven we je graag een stappenpla  om van les geven met VR een succes te maken.

  1. Probeer eerst te begrijpen waarom je VR of AR in je school wil implementeren (bekijk zeker de voordelen en getuigenissen in deze blog).
  2. Stel je (leer)doelen voorop, beschrijf op voorhand je succescriteria en denk na hoe je deze criteria kan meten.
  3. Vraag een demo aan en onderzoek het platform dat je wilt gebruiken, bekijk de beschikbare opties voor lespakketten en durf (ons) vragen te stellen.
  4. Plan, bedenk en overleg samen met je collega’s hoe je deze nieuwe technologie kan gebruiken tijdens de les. Experimenteer eerst met de technologie en de infrastructuur voor je in actie schiet. Betrek er gerust jouw ICT-coördinator bij.
  5. Zorg voor voldoende training en ondersteuning intern. Wie wordt de VR-specialist bij jullie en draagt kennis over?
  6. Test de technologie uit in  enkele klassen en stuur bij waar nodig. Stel de juiste vragen om de hersenen van de kinderen te prikkelen. Verzamel feedback van collega’s en leerlingen en deel ervaringen met je collega’s (of VR-specialist).
  7. Geniet van de geïnteresseerde gezichten van je leerlingen. Vergeet niet te bekijken of je doelstellingen zijn gerealiseerd en stuur bij waar nodig.

Het spreekt voor zich dat je bij Baert terecht kan voor ondersteuning en vragen.

Vraag nu je demo aan.

Zelf ClassVR uittesten? Dat kan! Vul onderstaand formulier in en vraag je demo kosteloos aan. Een Baert-medewerker met VR-expertise neemt contact met je op en plant een online demonstratie in voor jou en je collega’s. 

Heb je interesse in ClassVR? Dan zorgen wij voor een duidelijke uitleg en een correcte opstart. Het enige wat we van jou nodig hebben bij de installatie zijn een vaste pc, een goede wifiverbinding, goesting om met VR te werken en een kopje koffie. Tot binnenkort?

Inschrijven op de nieuwsbrief

Ontdek nog meer inspiratietips voor onderwijs en praktijken.